تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
راه‌کارهای قرآنی استحکام و تقویت اعتقاد و ایمان ایسکا (پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی): مطلب زیر یادداشتی است از حجت الاسلام و المسلمین عیسی زاده مدیر گروه دائرالمعارف های قرآنی که در این یادداشت به بررسی راه کارهای قرآن تقویت ایمان پرداخته است.
انسان با ایمان و عقیده مستحکم، چون از سوی خداوند هدایت می‌شود [1] از راه حق منحرف نمی‌گردد و هیچ عاملی نمی‌تواند در مقابل هدایت الهی، او را گمراه نماید.
1. تقویت شناخت و آگاهی دینی
آنچه از متون و آموزه‌های دینی به دست می‌آید، این است که اساس هدایت اسلام بر علم و معرفت بناشده نه تقلید و پیروی کورکورانه. شناخت انسان نسبت به مسائل زندگی و آگاهی او از موضوعات گوناگون به ویژه اندیشه‌های دینی و مذهبی تأثیری فراوان در رفتار وی دارد؛ زیرا با تجزیه و تحلیل وجود انسان به این نتیجه خواهیم رسید که مهم‌ترین بخش وجودی او، بُعد معرفتی و شناخت اوست. البته باید این شناخت و معرفت را به «قلب و دل» رساند. یعنی علم دین اگر برای کسی حاصل شد، حال نوبت دل می‌رسد که با اختیار و قدرت تصمیم‌گیری، آن را به صورت ایمان در خود بپذیرد، اما بسیاری، قبل از اینکه دل را جایگاه دین و ایمان بسازند و در عمل به آن پایبند باشند، دل خود را به دنیا، لذت‌های نفسانی و هواهای شیطانی بسته‌اند و دلبستگی و دلدادگی این گروه چیزی جدای از مقوله دین و ایمان است.
و از همین‌رو، قرآن می‌فرماید:
ان فی ذلک لذکری لمن کان له قلب[2]
حقاً در این (هلاک پیشینیان) یادآوری است برای آن کس که دارای دل باشد.
بنابراین، اگر بخواهیم از علم و معرفت دینی استفاده کنیم می‌بایست اول دل را از آلودگی‌ها و تعلقات بیهوده پیراسته سازیم و تا زمانی که تمایلات حیوانی به قلب‌ها تسلط دارد جایی برای انگیزه‌های متعالی باقی نمی‌ماند. اگر کسی بخواهد به آنچه می‌داند حق است، مؤمن و مستلزم باشد، باید چیزهایی را که ممکن است او را از ایمان و پذیرش قلبی باز دارد، از خود دور سازد.
قرآن کریم، در سوره حجرات، قضیه عده‌ای اعرابی را تعریف می‌کند که خدمت پیامبر اکرمk آمدند و عرض کردند ما «ایمان» آورده‌ایم، پیامبر اکرمk به فرمان خداوند به ایشان فرمود:
نگویید ایمان آورده‌ایم بلکه بگویید، اسلام آورده‌ایم و هنوز ایمان در قلب‌های شما وارد نشده است.[3]
از قسمت بعدی آیه چنین استفاده می‌شود که ایمان، زمانی تحقق می‌یابد که مؤمن حقیقی، از خدا و رسولش اطاعت و پیروی نماید.
«... و ان تطیعوا الله و رسوله ... ان الله غفور رحیم»
و اگر ایمان به مرحله عمل نرسد، اسلام است و هنوز به مرتبه ایمان راه نیافته است. به عبارت دیگر ایمان یک درجه از اسلام برتر است و از این‌رو در حدیث می‌خوانیم:
«الایمان اقرار و عمل و الاسلام اقرار بلاعمل»[4]
ایمان عبارت است از باور قلبی همراه با عمل و اسلام عبارت است، اقرار بدون عمل.
بنابراین برای تقویت ایمان، لازم است علاوه بر تقویت شناخت و آگاهی، در زمینه انگیزش میل فطری به آوردن ایمان و انجام کارهای شایسته تلاش گردد.
2. تقویت اراده عملی
پس از تقویت شناخت و آگاهی، اراده عملی و میل باطنی می‌تواند در تقویت ایمان، نقش بسیار مهمی ایفا کند و انجام هر عمل شایسته‌ای نقش اساسی در تقویت ایمان دارد و متقابلاً ایمان به دست آمده، خود منشأ عمل شایسته‌تر می‌شود و این ارتباط ایمان و عمل به صورت متقابل و صعودی تحقق می‌یابد:
«وَالَّذِینَ اهْتَدَوْا زادَهُمْ هُدىً وَآتاهُمْ تَقْواهُمْ»[5]
منظور از عمل در این مسیر، رفع موانع و ایجاد شرایط ارتباط و توجه عملی به خداوند است، چرا که عبادت و پرستش، شاهراه ارتباطی بنده با خداوند و تقویت ایمان به اوست. البته برای رسیدن به آن و انجام عبادت به صورت مؤثر نیاز به پیمودن مراحل ذیل می‌باشد:
الف: مبارزه با ریشه‌های گناه؛ گناه رفتار ناهنجاری است که ناشی از خودخواهی و هواپرستی انسان است و ایمان آدمی را تضعیف می‌کند. بنابراین برای پاک‌سازی خود از گناه، ریشه‌ای‌ترین کار، مبارزه با زمینه‌های نفسانی آن است؛ یعنی صفات و ملکاتی که انگیزه این رفتار را در آدمی بوجود می‌آورد.
ب: مبارزه با عادت‌هایی که مانع رشد انسان هستند. برخی عادت‌ها در انسان، مانع حرکت او در جاده ایمان تلقی می‌شوند؛ به عنوان مثال، کسی که به پرخوری و پرگویی عادت نموده قادر نخواهد بود به انجام وظایف واجب و مستحب خود بپردازد.
3. مبارزه مستقیم با گناهان
افزون بر مبارزه با زمینه‌های گناه، مبارزه مستقیم با گناه و ترک و جبران آن از راه توبه، زمینه تقویت ایمان و پاکی انسان را از آلودگی‌ها و تاریکی‌ها فراهم می‌آورد.
4. انجام وظایف شرعی
انجام وظایف شرعی، نیز از مراحل بسیار مهم و سرنوشت ساز در تقویت ایمان است و این مرحله سرانجام به حصول تقوا و بهره‌مندی از آثار و ارزش‌های ناشی از آن، خواهد انجامید.
انجام نوافل و مستحبات نیز نهایی‌ترین مرحله در جاده ایمان است که به محبت و عشق الهی می‌انجامد و مرحله‌ای است که عُرفا از آن تحت عنوان قُرب نوافل و راه عشق تعبیر می‌کنند. قرب نوافل پایانی‌ترین مقصد دین و مؤثرترین راه نزدیکی انسان به خدا و کسب مقام ولایت و خلافت الهی است.
[1]. بقره (2)، آیه 213؛ نساء (4)، آیه 175؛ اعراف (7)، آیه 158 و 203؛ یونس (10)، آیه9؛ شوری (42)، آیه 52؛ تغابن (64)، آیه 11.
[2]. ق (50)، آیه 37.
[3]. حجرات (49)، آیه 14.
[4]. محمد بن یعقوب، کلینی، اصول کافی، ج 2، ص 24.
[5]. محمد (47)، آیه 17.
نظرات شما عزیزان:
